Чихрийн шижин өвчин нойр булчирхай инсулин гэх дааврыг ялгаруулж чадахгүй үед, эсвэл даавар ялгаруулах явцад ямар нэг саад тохиолдсоноос үүсдэг. Тэгвэл бид танд элдэв үнэтэй эм тариа хэрэглэлгүйгээр өвчнийг дарж авах хялбархан, мөн эрүүл аргыг толилуулъя. Чихрийн шижин өвчний шинж тэмдэг Өвчний үед ерөнхийдөө шөнийн цагаар шээс ялгаруулахад элдэв хүндрэл тохиолддог боловч доорх шинж тэмдгүүд бас илэрдэг ажээ. -Ам ихээр цангана. -Мэдэгдэхүйц жин хасагдана. -Бэлэг эрхтэн загатнана. -Шарх эдгэхгүй удна. Дээрх шинж тэмдгүүдээс гадна тус өвчин туссан хүмүүсийн яриагаар бол ядарч сульдан, нүд бүрэлздэг гэнэ. Хэрхэн эмчлэх вэ? Эмийн сангуудад үнэтэй эм, тариа их байдаг ч, бид танд хямд бөгөөд үр дүнтэй, дээрээс нь байгалийн гаралтай бүтээгдэхүүнээр эмчлэх аргыг санал болгож байна. Танд ердөө л манго жимсний навч хэрэгтэй юм. 
Заавар: 10-15 ширхэг манганы навч авч, сайтар угаана. Дараа нь усанд буцалгаад, хонуулна. Маргааш нь навчийг нь шүүж аваад, үлдсэн шүүсийг нь өлөн элгэн дээрээ уугаарай. Энэ эмчилгээг 2-3 сар хийх юм. Бас навчаа сэрүүн, харанхуй газар хадгалж, хатаагаад нунтаглаж, тал цайны халбагаар өдөрт хоёр удаа ууж болох ажээ. Мангоны навч ямар ач тустай вэ? Мангоны навч төрөл бүрийн амин дэм, энзим, антиоксидант болон эрдэс бодисоор баялаг тул зөвхөн чихрийн шижин ч бус дараах өвчний үед хэрэглэж болдог. -Халуурах -Ханиад хүрэх -Нойргүйдэх -Суулгах -Судас бүдүүрэх -Астма -Бронхит Мөн цусны бүтцийг сайжруулж, зүрх судасны үйл ажиллагаанд сайн нөлөө үзүүлдэг билээ. Чихрийн шижин ямар аюултай вэ? Өвчнийг тэр дор нь эмчлэхгүй бол дараах аюул учирч болзошгүй юм. -Хараа муудна. -Бие сульдана. -Бөөр муудна. -Бэлэг эрхтэн хөвчрөхөө болино. -Хараагүй болно. Чихрийн шижин өвчний төрөл зүйл: Чихрийн шижин өвчин 3 янз байдаг. Үүнд: -Хүүхдийн чихрийн шижин. Дотоод эрхтний тогтолцоо, нойр булчирхай өвчилж, инсулиныг ихээр ялгаруулдаг. -Насанд хүрэгчдийн чихрийн шижин. Хүний бие нойр булчирхайнаас шаардлагатай хэмжээний инсулин авч чадахгүйгээс болдог. Цаашлаад нойр булчирхай хангалттай инсулин ялгаруулж чадахгүйгээс эл өвчнийг тусдаг ажээ. -Жирэмсний үеийн чихрийн шижин. Өвчний энэ төрөл ихэвчлэн жирэмсэн эмэгтэйчүүдэд, ялангуяа жирэмслэлтийн 3 дахь хагаст тохиодог. Чихрийн шижин (лат. Diabetes mellitus) нь хүний биеийн нойр булчирхай хангалттай хэмжээний инсулин боловсруулж чадахгүй, эсвэл боловсорсон инсулин нь бие эсүүдэд нөлөөлж чадахгүй болсон үед үүсдэг бодисын солилцооны бүлэг өвчин. diabetes Чихрийн шижингийн үед хүний цусан дахь сахарын хэмжээ өндөр болдог. Цусан дахь сахарын төвшин их байхын сонгодог шинж тэмдэгүүд нь, их шээх (полиури), их уух (полидипси) ба идэмхий (полифаги) болдог. Чихрийн шижин өвчний тархалт Өнөөдөр дэлхий дээр энэ өвчнөөр өвдсөн хүний тоо 347 саяд хүрээд байгаагаас Монголд 7000 нь байдаг гэсэн тоо баримт байдаг аж. Гэхдээ албан бус тоогоор манай улсад 60000-80000 өвчтөн байдаг гэж үзэж байна. Жил бүр энэ өвчнөөр долоон сая хүн шинээр оношлогдож байна. Жил бүр энэ өвчний улмаас 3,8 сая хүн хорвоог орхиж байна. Чихрийн шижин өвчний өвчлөл өндөртэй 10 орны долоо нь хөгжиж буй улсууд. Чихрийн шижин өвчтэй хүмүүсийн тал нь 40-59 насныхан. Тэдний 70 гаруй хувь нь хөгжиж буй оронд амьдарч байна. Ийм байдлаар цаашид үргэлжилбэл 2025 он гэхэд энэ өвчнөөр өвчлөгсдийн тоо 380 саяд хүрнэ гэсэн тооцоо байдаг. Манай орны хувьд 2005 оны судалгаагаар 8.2 хувийн тархалттай байна. Чихрийн шижин өвчний ангилал Чихрийн шижин өвчний тархалт 1-р хэлбэрийн чихрийн шижин(ЧШ Хэв шинж 1) 2-р хэлбэрийн чихрийн шижин(ЧШ Хэв шинж 2) Хоёрдогч чихрийн шижин Жирэмсний чихрийн шижин Чихрийн шижин өвчнийг зэрэг Хөнгөн Дунд Хүнд чихрийн шижин өвчний зэрэг Чихрийн шижин өвчний шалтгаан 1-р хэлбэрийн чихрийн шижин – Инсулины туйлын дутагдал (нойр булчирхайн үйл ажиллагааны алдагдалтай холбоотойгоор үүснэ. Үүний улмаас цусан дахь сахарын хэмжээг зохицуулдаг инсулин нэртэй дааврыг ялгаруулахаа больдог. Ихэвчлэн бага насны хүүхэд) 2-р хэлбэрийн чихрийн шижин – Инсулины харьцангуй дутагдал (инсулиний ялгаралт хэвийн байдаг ч биеийн эсүүд инсулинийг мэдрэхээ байдаг. 2-р төрлийн чихрийн шижин нь голдуу 35 буюу түүнээс дээш насныханд илэрдэг). Энэ нь хамгийн түгээмэл бөгөөд Хойд Америкын чихрийн шижинтэй хүмүүсийн 90% нь 2-р төрлийн шижинтэй байжээ, ялангуяа Америкийн цөөнх хувийг эзэлдэг Латин-Испани, Африк-Америк, Ази, Индианчууд болон Ази Номхон Далайн орнуудаас гаралтай хүмүүс. Энэ бүлгийн эхэнд дурдсаны дагуу сүүлийн үед хүмүүс маш их таргалж, ямарч дасгал хөдөлгөөн хийхгүй байгаагийн улмаас чихрийн шижинтэй хүмүүсийн тоо нэмэгдэж байгаа билээ. Яаг үнэндээ сүүлийн үед 2-р төрлийн чихрийн шижинтэй хүүхдүүдийн тоо маш их нэмэгдэж байна. Мөн 2-р төрлийн чихрийн шижин нь үе удмаар дамжин илэрдэг бөгөөд хүмүүс удам судараа мэдэж байх нь чухал хэрэг. Гэхдээ чихрийн шижиний гол буруу нь нойр булчирхайнд байгаа бета эснүүдэд биш юм. Чихрийн шижин нь голдуу хүний биеийн зарим хэсэгт байршилж байдаг инсилун хүртэхүйгээс болж бий болдог, ялангуяа булчингийн эснүүдэд. Энэ тохиолдолд цусанд байгаа глюкоз эснүүдэд очихоо больж цусан дахь глюкозны хэмжээ ихсэдэг. Хэдийгээр нойр булчирхай нь үүнтэй тэмцэхийн тулд инсулин гаргадаг боловч хязгаарлалттай ажилдаг. Иймээс тухайн өвчиний үеэр хэдийгээр хангалттай инсилуны хэмжээ биенд байгаа боловч цусан дахь глюкозны хэмжээ хэт их байдаг. Ингээд аажмаар нойр булчирхай нь инсулин гаргахаа больж эхэлдэг. Ер нь бол 2-р төрлийн шижинтэй хүмүүсийн үе удам таргалахаас сэргийлж, өөх тос ихтэй мах бага идэж, байнга дасгал хийж байвал сайн. Мөн цусан дахь гомосистений түвшинг тогтвортой байлгахын тулд витамин Б-6, фолат болон витамин Б-12 хангалттай хэрэглэж байвал сайн. (Гомосистений талаар дэлгэрэнгүй мэлэхийг хүсвэл 10-р бүлгийг харна уу) 2-р төрлийн чихрийн шижиний 80 гаруй % нь таргалалттай холбоотой байдаг (Ялангуяа гэдэсний таргалалт). Гэхдээ цусан дахь чихрийн хэмжээний ихсэлт шууд таргалалтаас болдоггүй. Гэхдээ туранхай ч хүн 2-р төрлийн шижинтэй болдог. Таргалсанаар ердөө л инсулины эсрэг тэмцлийг биен дахь өөх тосны хэмжээ нэмсэн байна.
Таргалалттай холбоотой 2-р төрлийн чихрийн шижин нь турсанаар алга болдог, учир нь өөх тосоо хайлуулсанаар инсулины эсрэг тэмцдэг амьтны тосны эснүүд нь жижигэрч хүний биенд хэрэгтэй гормон гаргаж эхэлдэг. Энэ гормон нь глюкозны эсрэг инсулины үйл ажиллагаанд тус үзүүлдэг аж. Иймээс чихрийн шижинтэй хүмүүс турах л хэрэгтэй. Мөн амаар эм уух нь өвчинг намдаахад үр дүн үзүүлнэ. Жишээлбэл элэгний глюкоз боловсруулдаг үйл ажиллагааг багасагдаг эмнүүд байна. Шинж тэмдгийн чихрийн шижин – үндсэн өвчин бус өөр өвчний суурин дээр үүсч буй эмгэг Нойр булчирхайн удамшлын эмгэг Эмийн болон химийн бодисын нөлөөлөл Халдвар
Дархлал тогтолцооны урьдал өөрчлөлт Таргалалт Нойр булчирхайн өвчин, хорт хавдар, нойр булчирхайн үрэвсэл Хэвлий, тархины гэмтлүүд зэрэг Жирэмсний чихрийн шижин – жирэмсний явцад эмэгтэй хүний цусанд сахар ихэсдэг. Нэгэнт ихэссэн сахарын хэмжээ буурахгүй тохиолдолд чихрийн шижингээр өвдөх магадлал ихэснэ. Чихрийн шижин өвчний шинж тэмдгүүд Чихрийн шижингийн эхэн үед шинж тэмдгүүд илэрдэггүй бөгөөд анзаарагдахгүй байсаар аажим хүндэрдэг. Тиймээс ихэнх хүмүүс хүндрэхээс нааш өөрийгөө чихрийн шижингээр өвчилснөө мэддэггүй. Хэрэв доорх шинж тэмдгүүд танд болон таны ойрын хүнд илэрсэн бол эмчид яаралтай хандан цаашид хүндрэхээс сэргийлэх боломжтой. чихрийн шижин өвчний шинж тэмдэгОйр ойрхон шээх Ам цангах Амархан сульдах Уцаартай болох Хараа муудах Жин нэмэх эсвэл огцом жин хасах Гэмтэл шарх удаан эдгэрэх Арьс амархан үрэвсэх Бие загатнах Амны хөндий үрэвсэх Бэлгийн үйл ажиллагаанд нөлөөлөх, бэлгийн сулралд хүргэх Гар хөлийн үзүүр мэдээ алдах, бадайрах зэрэг шинж тэмдгээр илэрдэг. Чихрийн шижин өвчний эмнэлзүй, явцмНэгдүгээр хэлбэрийн чихрийн шижингийн үед заримдаа бие илэрхий сулран, хэвлийгээр өвдөх, бөөлжүүлж, амнаас ацетон үнэртэх /кетоацидоз/ зэрэг шинж тэмдэг илэрсний дараа биеийн байдал эрс мууддаг. Хэрэв кетоацидоз үүсэн үед яаралтай оношлон, богино хугацаанд арилгахгүй бол хүн ухаан алдаж, улмаар үхэх аюултай. чихрийн шижин өвчний эмнэлзүй Хоёрдугаар төрлийн чихрийн шижин нь гол төлөв удаан хугацаанд аажмаар үүснэ. Инсулин дутагдсан үед бие махбод глюкозыг шингээж чадахаа байснаар, глюкоз нь цусанд хуримтлагддаг. Глюкозын илүүдэл нь шээсээр ялгарч, олон удаа шээс хүрнэ. Улмаар шингэн их хэмжээгээр алддаг тул байнга ам цангаж, ус, шингэн зүйл ихээр хэрэглэхэд хүргэнэ. Чихрийн шижин нь нүүрс усны солилцооны хямралд хүргэсний улмаас бие махбодид явагддаг амин чухал бүх л процессүүд хямарна. Чихрийн шижин өвчний оношилгоо Чихрийн шижин өвчний өмнөх шинж тэмдэг эсвэл аль хэдийнээ хүндэрсэн эсэхийг оношлохын тулд хэд хэдэн шинжилгээний хариуг харгалзан авч үздэг. Цусан дахь сахарын хэмжээ энгийн хүнийхээс харьцангуй их, чихрийн шижин гэж оношлоход харьцангуй бага байвал чихрийн шижингийн өмнөх шинж тэмдэг гэдэг. A1C тест өгч цусан дахь сахарын түвшинг тодорхойлох 5% хүрсэн байвал чихрийн шижин туссан 7 – 5.99% байвал чихрийн шижингийн өмнөх шинж тэмдэгтэй 7% болон түүнээс бага байвал хэвийн FPG буюу Сийвэнгийн глюкозын сорил өгөх 126 мг байвал чихрийн шижин туссан 100-125.99 мг байвал чихрийн шижингийн өмнөх шинж тэмдэгтэй 100 мг-аас бага байвал хэвийн OGTT буюу Амьсгалын глюкозын сорил өгөх 200 мг хүрсэн байвал чихрийн шижин туссан 140 – 199.9 мг байвал чихрийн шижингийн өмнөх шинж тэмдэгтэй 140 мг –аас бага байвал хэвийн. Та тохиолдлоор болон өөрийн хүсэлтээр шинжилгээ өгөхөд цусан дахь сахарын хэмжээ нь дээр дурдсан чихрийн шижингийн өмнөх ба чихрийн шижин туссан гэх тодорхойлолтод хамрагдаж байвал мэргэжлийн эмчид заавал хандаарай. Чихрийн шижин өвчний эмчилгээ Сургалт Хоол Идэвхитэй хөдөлгөөн Сахар бууруулах эмийн эмчилгээ Инсулин эмчилгээ 1-р хэлбэрийн ЧШ-ийн эмчилгээ энэ үед идэвхитэй хөдөлгөөн, хоол эмчилгээ, сургалт инсулин эмчилгээг хавсран явуулна. хоол эмчилгээний ерөнхий зарчим: хурдан шингэцтэй хоолийг хориглоно. (нүүрс ус агуулсан хүнснүүд жишээ нь элсэн чихэр зөгийн бал, чихэрлэг ундаа, бялуу, жигнэмэг) чихрийн шижин өвчний хооллолт Чихрийн шижин өвчний хүндрэл Харааны гажиг: Нүдний даралт ихсэх, болор гэмтэх, хараа муудах, бүрсийж харагдах, харах чадвараа бүрэн алдах эрсдэлтэй Захын эрхтэн: Мэдрэлийн гаралтай өвдөлт, шалтгаангүй шархлаа үүсэх, эдгэрэлт удаашрах, үхжиж харлах Арьс: Арьс загатнах, арьсны үрэвсэл, арьсны идээт тууралт, арьсны харлалт Зүрх: Зүрхний булчингийн цусан хангамжийн дутагдал үүсэх, даралт ихсэх, зүрхний шигдээсболох, цус харвах аюултай Сэтгэл зүй: Сэтгэл гутралд орох, айдастай болох, Сонсголын гажиг: Сонсгол буурах Амны хөндий: Буйл өвчлөх, үрэвсэл үүсэх Ходоод: Ходоодны булчин ажиллахаа болих аюултай Мэдрэлийн өвчин: Мэдрэлийн гаралтай өвдөлтүүд, мэдрэлийн судасны үрэвсэл үүсэх Гиперосмоляр гипергликемийн байдал:Цусан дахь глюкозын хэмжээ хэт өссөн үед цус болон шээсэнд кетон огт байхгүй болдог. Энэ нь маш аюултай байдал юм. Мөн халдварт өвчинд өртөмтгий болох зэрэг маш олон хүрдэл үүсдэг тул чихрийн шинжин өвчнөөр оношлогдсон даруйдаа зохих эмчилгээ хийлгэж, гам барих шаардлагатай. Чихрийн шижин өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх Эрүүл хооллож, жингээ барих: Биеийн жингээсээ 7 хувийг л хасахад цусан дахь сахар/глюкоз/-ын хэмжээг харьцангуй их хэмжээгээр буулгах боломжтой. Өөх тостой хүнсийг багасган жимс ногоо, үр тарианы хэлбэрийн хүнс түлхүү хэрэглэж эрүүл хооллох нь тустай. Дасгал хөдөлгөөнийг өдөр тутмын амьдралын хэв маяг болгож хэвшүүлэх хэрэгтэй. Байнгын дасгал хөдөлгөөн нь чихрийн шижингээр өвчлөх магадлалыг багасгадаг. Мөн өвчилсөн хүмүүст сахарын хэмжээгээ тогтмол хэмжээнд байлгахад тусална. Жил бүр тогтмол нүдний эмчид үзүүлэх: Нүдний болор гэмтэх, нүдний даралт ихсэх аюултай байдаг тул нүдний мэргэжлийн эмчид тогтмол хандах нь зүйтэй. Дархлаагаа сайжруулах: Цусан дахь сахарын хэмжээ ихсэх нь дархлааг сулруулах аюултай. Тиймээс дархлаагаа байнга сайжруулах хэрэгтэй. Хөлөө үргэлж анхаарч байх: Хөлөө өдөр бүр бүлээн усанд угааж, хөлийн хуруунуудаа зөөлөн арчиж хатааж, хөлийн улыг тогтмол тосолж байх нь үр дүнтэй. Хөл хавдсан, улайсан, гэмтсэн эсэхийг шалгаж байх хэрэгтэй. Амны хөндийгөө хамгаалах: Шүдээ 2 болон түүнээс дээш удаа угааж хэвших. Шүд өвдөөгүй байсан ч шүдний эмчид 6 сар тутам үзүүлж, буйлны архаг үрэвсэлтэй болохоос сэргийлэх хэрэгтэй. Тамхи, тамхины хэлбэрийн зүйлс хэрэглэдэг бол болих хэрэгтэй: Тамхи хэрэглэдэг чихрийн шижинтэй өвчтөнүүд зүрх, судасны өвчнөөр нас барах магадлал өндөр байдаг. Архи, согтууруулах ундааны хэрэглээг зогсоох: Алкоголь нь хэр хэмжээгээр хэрэглэхээс шалтгаалаад цусан дахь сахарын хэмжээг ихэсгэх, багасгах нөлөө үзүүлдэг. Хэрэглэхээр бол бүх насны эмэгтэй хүмүүс өдөрт 1 хундага, 65-аас доош насны эрэгтэй хүн өдөрт 2 хундага, 65-аас дээш насны эрэгтэй хүн өдөрт 1 хундагыг зөвхөн хоол идсэний дараа ууж болно. Стрессд орохгүй байх: Энгийн үед стрессийг хүндээр тусгаж авах нь бага. Харин чихрийн шижинтэй өвчтөнүүдийн хувьд илүү хяналт тавих шаардлагатай байдаг. Тиймээс хангалттай унтаж амрах, сонирхдог спортоороо хичээллэх нь сайн эмчилгээ болно. ДАРААГИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ Эмэгтэй хүн бүрийн мэдвэл зохих “Савны хий” гэж юу вэ? Хэрхэн анагаах вэ? ХАДГАЛААД АВААРАЙ Савны хий гэдэг өвчин байдаг ч өнөөгийн ихэнх эмэгтэйчүүдийн ойлгож байгаа шиг гэдэс нь дүүрч цанхайдаг, савны бариа засал хийлгэж үтрээнээсээ хийгээ гаргуулчихаар эдгэдэг өвчин биш юм. Дорно дахины анагаах ухааны онолоор бол хүний биеийн үндсэн бүтэц болох хий шар бадгана 3 махбод тэнцвэрт харьцаанд байж хүн эрүүл байдаг. Хий махбод нь өвчин үүсгэх дараахи шалтгаануудын улмаас арвидан нэгэн төрлийн сав эрхтэн болох умайд шунаснаар савны хий өвчин үүснэ гэж үздэг. Үүнд: Идээ ундааны Хий арвижуулах үйлдэлтэй ямаа тэмээний мах, цагаан будаа, газтай ундаа зэрэг хүйтэн сэрүүн чанартай идээ ундааг хэт их хэрэглэх Цаг улирлын Өвөл,хавар эрт ,намар орой нимгэн хөнгөн хувцаслах,бөөр бэлхүүсээрээ байнга даарч жиндэх,хайрагдах,чийг татдаг гутал өмсөх,хөлөөсөө даарах,хүйтэн ус туулах,хүйтэн нойтон газар сууж даарах. Явдал мөрийн Унаж бэртэх,сав доргих,сэтгэл санаагаар унах,нойр хоол алдах,удаан өлсөх,буруу хоолны дэглэм сахих,төрсний дараа умай дээр хүйтэн жин хэт удаан тавих,төрсний дараа ядрах айж цочих,тамирдаж ядрах.
Этгээд нөхцөлийн /Цус алдах,үр зулбах гэх мэт/ Савны хий өвчтэй үед биений юм тогтворгүй болох, биений юм ирэх үед нуруу ууцаар шархирч өвдөх, биений юм бага ирэх, үтрээнээс хөдлөх, босох суух үед унгаж байгаа мэт хий гарах, умай давсаг орчим хүйт оргиж дүүрч байгаа мэт өвдөх зэрэг шинж тэмдэг голдуу илэрнэ. Зарим хүнд зөвхөн савны хий төдийгүй зүрх голын хий хавсарсан үед зүрх дэлсэх, бачимдах, голоор юм дээшээ өгсөх, амархан уурлах, уйлах мэт сэтгэл тогтворгүй болох шинж хавсарч илэрнэ. Мөн олгойн хий хавсарсан үед гэдэс дүүрэх өтгөн хатах шинж тэмдэг илэрнэ. Бөөрний хий хавсарч илрэх нь элбэг байдаг бөгөөд энэ үед үед амархан ядрах, амархан даарах, хөл хүйт оргих, нуруу хөших, шээс том том хөөстэй гарах, чих шуугих шинж бас илэрдэг. Савны хий өвчин хүндэрсэн үед төрсний дараа айж цочих, сэтгэл санаагаар гэнэт унаснаас болж ухаан солиорох хүртэл хүндрэл гардаг. Үүнийг ахмад үеийнхэн маань сав нь хөөрсөн гэж ярьцгаадаг байсан. Дээрхи шинж тэмдгүүдээс танд нэлээн хэдэн шинж илэрч байвал та савны хий өвчтэй болжээ гэж үзэн уламжлалт эмчилгээний эмчид хандан судсаа бариулан үзлэг хийлгэж оношоо бататган тогтоолгосны үндсэн дээр эмчилгээ хийлгэх шаардлагатай. Уламжлалт анагаах ухааны аргаар савны хийг арилгахын тулд эн тэргүүнд хийг дарах, хийг биеийн шар бадганы байдалтай уялдуулан тэгшитгэх эмчилгээг хийдэг. Үүний тулд хий дарах, илчийг сэлбэх идээ ундаа хэрэглүүлэн савны хий үүсгэж байгаа шалтгаан нөхцлийг арилгахыг урьдал болгон үүнийхээ зэрэгцээ тухайн эмчлүүлэгчийн биеийн болон өвчний нь онцлогт тохирсон хий дарах, бөөр савны илч үүсгэх үйлчилгээтэй уламжлалт эм тан, бүх биеийн халуун болон ердийн тосон бариа, зүү эмчилгээ, төөнүүр эмчилгээ, бумба, тосон болон бүлээн жин засал болон сэтгэл заслын эмчилгээнүүдийг хавсруулан хэрэглэдэг. Тиймээс эмэгтэйчүүд маань савны хийтэй болчихлоо, савны хий гаргах бариа хийлгэж эдгэрнэ гэж ойлгодог нь нэг талын өрөөсгөл ойлголт юм байна гэдгийг сайн ойлговол зохилтой. Мөн савны хий өвчнөөс салахын тулд эмчилгээнээс гадна өөрийн тань хоол, хувцаслалт, ажил амьдралын дэглэм чухал гэдгийг сайн ойлгох хэрэгтэй юм. Савандаа асуудалтай, үрэвсэлтэй, өндгөвчний үрэвсэл, киста уйланхай, хагалгаагаар төрсөний дараа, төрсний дараа гам алдах, доороосоо даарах, аарцаг ясны гажигтай эмэгтэйчүүд савны хий үүсэх магадлал өндөр болдог. Савны хийтэй байх үед ямар шинж тэмдэг илрэх вэ 1.Савнаас хийх гарах: Явж алхахад хий гарах, босож суухад хий гарах, с екс хийх үед хий гардаг. 2.Савны хийтэй эмэгтэйчүүд сав давсгаар хөрдөг шинж тэмдэгүүд байдаг. Саваар дүүрээд байдаг. Нэг ёсондоо давсаг хийгээр дүүрээд байгаа юм шиг байна гэж ярьдаг. 3.Сарын тэмдэг ирэхдээ цус нь хар бараан өнгөтэй ирдэг. Мөн гарч байгаа цус нь хийн бөмбөлөгтэй байдаг. 4.Сарын тэмдэгийн ирэлтийн хугацаа хойшлогдох, эсвэл биений юм ирэхээ больдог. 5.Цагаан юм гарахдаа хийн бөмбөлөгтэй гадагшилдаг. 6.Саваар үе үе хатгана. Энэ мэтчилэн шинж тэмдгүүд гарвал савны хийтэй болсон байна гэж үзнэ. Савны хий үүсэх шалтгаан 1.Улирлын чанартай: Хүйтэн юман дээр суух, чийгтэй газар хэвтэх, нуруу ууцаараа салхи жавар авах, доороосоо хүйтэн авах. Ялангуяа охид бүсгүйчүүд суудал багатай, сав, нуруугаа гаргасан өмд их өмсдөг болсон. Үүнээс болж саваараа хүйтэн авдаг. Хүнтэй гадаа юм ярихдаа хүйтэн цементэн дээр сууж байгаа харагддаг. Энэ бас их сөрөг нөлөөтэй. Савны хийтэй эмэгтэйчүүд цестит амархан хүрээд байдаг талтай. 2.Идээ, ундааны байдал: Амтлаг юм их идэх, хүйтэн зүйл их идэх зэргээс үүсэж болно. 3.Явдал суудал талаасаа: Саваа доргиох, унаж бэртэхтэй холбоо хий үүсэж болдог. 4.Бас нэгэн шалтгаан бол төрсний дараа хий суудаг. Учир нь төрсний дараа цусыг тогтоохын тулд саван дээр хүйтэн жин тавьдаг. Үүнээс болж үүсэх боломжтой. Мөн гам сайн бариагүйгээс болдог. Чих, толгой тархиа боохоос гадна бөгсөн биеэрээ огт даарч болохгүй. 5.Биений юм: Сарын тэмдэг ирж байгаа үед эмэгтэй хүн гам хэрэгтэй байдаг юм. Хүйтэн усанд орох, даарч хөрөхөд хий үүснэ. Савны хийг эмчлүүлэхгүй удвал бусад эрхтэнд нөлөөлж эхэлдэг. Бөөрний хий, зүрхний хий гэх мэт… Эмэгтэй хүний хамгийн гол эрхтэн бол сав юм. Савнаас шалтгаалж олон өвчин үүсдэг. Тиймээс бүсгүйчүүд минь саваа эмчид үзүүлж эрүүлж байлган, доороосоо даарч хөрөлгүй байгаарай. Савны хийг арилгаж болдог бөгөөд Европын анагаах ухаанд савны үрэвсэл гэж оношлон эмчилдэг бол Төвд анагаах ухаанаар зүү, төөнүүр тавьж эдгээдэг. Учир нь саванд хүйтэн үүссэн учир хийтэй болдог бөгөөд хүйтнийг халуунаар эдгээдэг учиртай юм. Савны хийгээс урьдчилан сэргийлэх дасгал Амьсгалаа авахдаа та аарцагны булчингаа дотогш нь татаж өгнө. Амьсгалаа гаргахдаа суллана. Ер нь хошного, үтрээ, шээсний сүвийг амьсгалаа авч байхдаа сорж буй мэтээр хийхэд энэ дасгалыг зөв хийж байгаа гэсэн үг шүү. Уг дасгал үтрээний булчин чангалж, савны хий орохоос сэргийлнэ, мөн шээс нь савирч дусалдгийг анагаадаг. ДАРААГИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ Айл гэрт буян хишиг тогтоон, цог хийморь сэргээж байдаг эд зүйлс байдаг Айл гэрт буян хишиг тогтоон, цог хийморь сэргээж байдаг эд зүйлс байдаг. Төрийн сүлд, соёмбо. Нууц товчоо зохиол. Морин хуур.
Төрсөн нутаг уул усны зураг/шороо, чулуу/ Улаан давс./ гадны хэрүүл тэмцэл, хар хэл амнаас хамгаалах
/Улаан харгана./ гэрийн үүдэнд тавихад гэнэтийн гай барцад, халдлагаас хамгаална/Тулга./айл гэрийн гал голомт ариун байхыг/Хурганы арьс./айл гэрийн буян заяаг дууддаг /Дээлийн торго./ гэрийн эзэн эмэгтэйд нэг нэг дээл хийхээр хэмжээний /Эмээл хазаар ногт./ аль болох нүдэнд харагдах хүндтэй газраа байрлуулах/Уран шувууны үүр./ялангуяа нялх хүүхэдтэй айлд маш сайн/Дээжийн цөгц./ цай сүүний дээжээ өргөх цөгц байнга дүүрэн идээтэй байх нь айл гэрийн ажил үйлс буян хишигийг тогтоох/Даллаганы уут./айлын орлогын үүдийг нээх, идэж уух өмсөж зүүх, эд баялагаар элбэг байхын билэгдэл/Малын Шагай./ гэрийн эв нэгдэл,
наадам наргиан дэлгэрэхийн билэгдэл/Монгол Авдар./ айлын буян хишгийг тогтоох /Авдарт элдсэн хурганы арьс, алд сур, таван өнгийн хадаг, шимийн охь а рхи, дөрвөн бэрхийн шагай, өөрийн улсын мөнгө зоос, арц ганга, хүж, таван төрлийн арвай будааны дээж зэргийг хадгалах нь эд баялаг хуран арвижихын билэгдэл хэмээн үздэг.Айлд байж болохгүй буюу хадгалах хэрэггүй зүйлс. Урагдсан хуучин хувцас гутал.Хагарсан цуурсан эмтэрхий аяга таваг, толь.Хуучин хогийн шүүр./нэгээс илүү жил болсон/Хүний бэлэглэсэн таагүй бэлэг дурсгалын зүйлс.Хэт муухай эвгүй амьтан хүний зураг хөрөг./ хэрүүл тэмцэл авчирдаг/Таагүй дурсамж сэдрээдэг эд эдлэл.Таних мэдэхгүй орны таагүй гэрэл зураг,бэлэг дурсгалын зүйлс.Мөлхөө цэцэг.Хэт хурц өнцөг бүхий тавилга зэрэг нь гэрт тань таагүй уур амьсгалыг бий болгодог.
Дараагийн мэдээ Дамдинсүрэн: Сайн эм 2 эрд нөхөрт гардаггүй, сайн эр 2 төрд зүтгэдэггүй Хятад цэрэг жигд эгнээгээр урагшилж байснаа гүвээний энгэр дээр байгаа хэдэн хүний голд Манлайбаатар Дамдинсүрэн өөрийн биеэр байгааг харуут алхаагаа сааруулж, удалгүй бүр зогсов. Баатрын буй гүвээний араас Монгол цэргийн хороодын бүх туг талын салхиар омог бардам дэрвэлзэх ажгуу. Манлайбаатар Дамдинсүрэнтэй тулгарсан тулалдаан бүртээ түүний овжин арганд автан цохигдож асан хятадууд энэ удаад шууд дөтлөн тулахаас халширав. Хэдийгээр энд үлэмж тоотой хар цэргийн гол хүч хүрэлцэн ирсэн боловч арслан барс мэт догшин тулалддаг, арганд авталгүй зальжин бултдаг Монголчуудтай аль болох зайнаас үзэлцэх нь зөв гэж үзжээ. 
нгээд бүх үхэр бууныхаа галыг энгэр дээр нь Манлайбаатар морин дээрээ ташуур тулан хөндөлсөж буй гүвээний ар руу чиглүүлэв. Монгол цэргийн сүлд, тугнууд эргэлдэн намирч байгаа тэр газар руу хятадууд бараг хагас өдрийн турш тугалган мөндөр буулгажээ. Нар гудайх үед их бууны буудлагын дор дөжирч, нэн удахгүй Монголчууд уулгалан орж ирнэ хэмээн бие сэтгэлээ эцэст нь тултал чангалж хүлээсэн хятад цэргүүд туйлдаж, өлсөж эхлэв.Гэвч байдал бахь байдгаараа. Манлайбаатар болон түүний хэдэн шадар үхэшгүй мэт суман үүлийг үл тоосон янзаараа. Тэсэхээ больсон хар цэргийнхэн буудлагаа түр завсарлаж, мантуу, будаан дээрээ шуугин овоорч эхэлжээ. Яг энэ мөчид талын салхиар омог нэмсэн түймэр хятад цэргийг нөмрөн орж ирсэн байна. Хуурай өвсөнд ноцсон өршөөлгүй их галд хуйхлагдсан хятадууд юу байдгаа шидлэн санд мэнд зугтаах мөчид өмнөөс нь уухайн дуу хадаж, Монгол эрсийн ган сэлэм, яргай ташуур тосчээ.Нэг талаасаа зоргоороо цорволзох дөл, нөгөө талаасаа зоригоороо хатамжлах дайчдад шахагдсан хар цэрэг ямар ч эсэргүүцэлгүйгээр хиар цохиулсан байна. Монголчууд бол довтолсон ч, хориглосон ч ялгаагүй аюултай дайсан гэдгийг хятадууд ийн үзээгүйгээ үзэж, үхэр цамаа харайхдаа тун сайн ойлгосон гэдэг.Үнэн хэрэгтээ гүвээний ард цөөхөн Монгол цэрэг туг хиураа эргэлдүүлэн цогиж байсан бөгөөд гол хүч нь хятадууд тэдгээр тугтай байлдаж байх хойгуур алсуур тойрч салхин доор нь гарсан байж. Ингээд салхины дээрээс нь түймэр тавьж, салхин дороос нь өөрсдөө шахаж, тун ч хялбарханаар хятад цэргүүдийг хүйс тэмтэрч орхисон нь энэ.Энэ тулалдаанаар Манлайбаатар Дамдинсүрэн хятадуудад тэвчээр болон тактикын хичээлийг хавсарган заасан юм… Шинэ долоо хоногийн ажил, үйлсээ даатгаж хийморийн сангаа сонсоорой.ХУРАЙ ХУРАЙ ХУРАЙХийморийн тарни “Гүндү сарва дүрүү хо базар аюухы сууха” энэ тарнийгуншиж яваа ямар ч хүмүүний хийморь үргэлж өөдрөг байдаг. ХИЙМОРИЙН САН Гайхамшигт адист шидийг.Хур мэт өршөөн зохиож
Лам, ядам, гурван эрдэнэ хийгээд.Баатар, дагинас, номын сахиулын чуулганаас.Егзөр миний хийморийг дээш босго!.Бурхны хүчээр харын омгийг дарж. Цагаан зүгийг ялуулж.Санасан тусыг сэтгэлчлэн бүтээе.Бүтээлийн дадрыг уулын оройд босгосноор. Егзөр миний хийморийг дээш босго!. Бар мэт хүрхрэх хийморийг дээш босго!Гарьд мэт халих хийморийг дээш босго! Луу мэт хүржигнэх хийморийг дээш босго!Элдэв сангийн зайг шатаасан уул мэт утаа үүгээр.Хийморийн дарцгийг уулын оройд босгосноор.Ахуй үед хийморь доройтох гэмийг арилгаж. Уулын оргил мэт хийморийг дээш босго!.Хийморийг дээш босгосны баярт шүтэж.Явах, суух явдал мөр өгүүлж.Ярих тэргүүтэн юу өдүүлсэн бүгд.Сэтгэлд зохистой лянхуа цэцгийн үр болон наадах болтугай! Бар, арслан, гарьд, луу дөрвүүлээ нөхөрлөж.Хийморь, буяны тэмдэг гайхамшиг болсноор.Бид нарыг өдөр шөнө бүхэн авран зохиох бөгөөд.Үл зохилдох дайсны аймгийг ялах үйлсийг зохио!Шүтсэнээс миний амь бие, буян хишиг, хийморь Зуны сар мэт арвижиж.Тус амгалангийн цагт.Цэнгэхийн өлзий оршиг!Ялангуяа миний нас, буян хийгээд.Цаг учрал, хийморь арван зүгт дэлгэр хийгээд.Ном, төрийн хэрэг тус бүхэн нь тотгоргүй.Зөндөөн бүтэхийн өлзий оршиг! Их монголын хутагт хувилгаад сан ЭЕРЭГ•••Номын баяраар долоон ном худалдаж авсан 19 настай залуу автомашины азтан болжээ.Төв талбайд гурван өдрийн турш болсон Үндэсний номын баяр өчигдөр өндөрлөлөө.Энэ удаагийн номын баярын онцлог нь “Alpha book” номын дэлгүүрээс азтан тодруулж, машин гардуулсан явдал байв. Тодруулбал 50 мянган төгрөгийн худалдан авалт тутам сугалаа нэг өгч, машины хонжворт оролцоно хэмээн тус номын дэлгүүрээс зарласан. Тэгвэл тухайн автомашины азтан шалгарлааа. 7 ном худалдаж авсан 19 настай, амьдралд дөнгөж хөл тавьж буй залуу энэхүү автомашины эзнээр тодров. ТА ЯАРААРАЙ:1400 ГАРУЙ АХМАДУУДАД ҮНЭ ТӨЛБӨРГҮЙ ХАРААНЫ ҮЗЛЭГ ОНОШИЛГОО ХИЙЖ, НҮДНИЙ ШИЛ ТААРУУЛЖ ӨГНӨБүгд Найрамдах Солонгос Улсын Нүдний шилний нийгэмлэгийн төлөөллүүдийг ЭМЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ц.Эрдэмбилэг хүлээн авч уулзав. Тус нийгэмлэг нь жил бүр аль нэг улсад тухайн улсын иргэдийн нүдний харааг оношилж, харааны шил тааруулах сайн дурын хүмүүнлэгийн үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллага аж. Энэ удаад 2022 оны 9сарын 14-нөөс 24-ний хооронд манай улсад ирж ажиллах юм.Ажиллах хугацаандаа төрийн цэргийн болон хууль сахиулах байгууллагаас тэтгэвэр, чөлөөнд гарсан 1400 гаруй ахмадуудад харааны үзлэг оношилгоо хийж, тэдэнд харааны нүдний шил тааруулж өгөх юм. Уулзалтын үеэр ЭМЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ц.Эрдэмбилэг, сайн дурын үндсэн дээр манай оронд ирж, хүмүүнлэгийн ажил хийж байгаад талархлаа илэрхийлээд, нийт 13 ажилтан тус бүрт “Эрүүл мэндийн яамны медаль” гардуулав.Дэлгэрэнгүй мэдээллийг Эрүүл мэндийн яамны 11-323002 болон 119 лавлах утаснаас авна уу.БАЯР ХҮРГЭЕ:Н.Наранхүү ДАШТ-ээс бахтай сайхан барилдаж хүрэл медаль хүртлээТӨГСГӨЛИЙГ САЙН ХИЙЛЭЭ ТӨРЧИХСӨН БАРИЛДДАГ ЗАЛУУ ЮМ ДАА Чөлөөт бөхийн төрлийг их л амархан харагдуулаад чөлөөтэй барилдах урлагийг нүдэнд дүүртэл харуулаад байгаа энэ залуу Белградын дэвжээнд ассан гал шиг дүрэлзсээр Дэлхийд нэрээ данслууллаа…🔥🔥🔥 Уян байна гэж юүгхүү урамтай байгааг нь хэлэх үү сэтгэл сэргээж мэдрэмж тулгасан саак барилдаануудыг хийсээр ийм амжилтанд хүрлээ дээ.🥉🥉🥉 Хэсгийн барилдаануудаас эхлээд хэзээний том аварга шиг оноо авах чадварыг ондоо түвшинд эзэмшсэн нь харагдаж байна лээ дээ…👍👍 Гаргасан амжилтаа давтчих,давуулчих гарцаагүй шаанстай залуу бол бөхийн чөлөөт барилдааны ОУХМастер Нармандахын НАРАНХҮҮ юм аа… #JIGMED Чөлөөт бөхийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн Сербийн нийслэл Белград хотод боллоо. Өнгөрсөн шөнө эрэгтэй төрлийн сүүлийн барилдаанууд болоход 61 кг жинд Монголын тамирчин Н.Наранхүү хүрэл медаль хүртлээ. Хагас шигшээд Ираны Реза Ахмадали Атринагарчид ялагдсан тэрээр Болгарын Гиорги Валентинов Вангеловыг ялж насанд хүрэгчдийн дэлхийн аваргаас анх удаа хүрэл медаль хүртээд буй. Ийнхүү 2022 оны дэлхийн аваргаас эрэгтэй баг хоёр хүрэл, нэг мөнгө, эмэгтэй баг хоёр мөнгөн медаль хүртэв. ШУУРХАЙ ”Нанмадол” хар салхи Япон руу чиглэж, ТҮГШҮҮР ЗАРЛАВНомхон далайд өнгөрсөн лхагва гарагт үүссэн “Нанмадол” хар салхи Япон улсыг чиглэж, тус улс өмнө нь зарлаж байгаагүй онцгой түгшүүр зарлалаа.Далайн хар салхины хүч 270 км/цаг аж. Хар салхи Японы Кюүшү арлыг чиглэж байгаа бөгөөд арлын зарим хэсэгт ширүүн бороо орох төлөвтэй байгааг анхааруулсан байна.NHK телевизийн мэдээлснээр, арал даяар үерийн болон хөрсний гулгалтын аюулаас сэргийлж 100 мянга гаруй иргэнийг нүүлгэн шилжүүлэх зөвлөмж гарсан байна.Номхон далайн “Нанмадол” хар салхи нь маш хүчтэй шуурга, далайн өндөр давлагаа, үер усны эрсдэлийг бий болгоод байгаа юм. НОЦТОЙ: Монголд үйл ажиллагаа эрхэлдэг хятадуудыг эсэргүүцэж тэмцвэл 2-8 жил хорино Х.Нямбаатар. Бүх зүйл оройтохоос өмнө ХУЖАА НАРЫГ ХӨӨХИЙГ ДЭМЖИЖ БАЙНА УУ? ДЭМЖИЖ БАЙВАЛ ТИЙМ ГЭЖ БИЧЭЭРЭЙ. Бүх зүйл оройтхоно дээ Монголд үйл ажиллагаа эрхэлдэг хятадуудыг эсэргүүцэж тэмцвэл 2-8 жил хорино Х.Нямбаатар 6.2.ыг эсэргүүцэж байна.Оруулсан хятадуудаа гарга !!! ЦАХИМ ДАВАЛГААНД НЭГДЭЦГЭЭЕ. ХУЖАА НАР ХИЛ ХААСАН БАЙХАД Ч ХИЛ НЭВТЭРЧ БАЙНА, МАНАЙХААС ЯВДАГГҮЙ ТЭД ОХИДЫГ МИНЬ БУЗАРЛАЖ ГАЗРЫГ МИНЬ УХАЖ БАЙНА. КОВИД ТАРААСАН ӨМХИЙ ХУЖАА НАРЫГ ХӨӨХИЙГ ДЭМЖИЖ БАЙНА УУ? ДЭМЖИЖ БАЙВАЛ ЛАЙК, ШЭЙР ХИЙГЭЭРЭЙ, ТИЙМ ГЭЖ КОММЕНТ БИЧЭЭРЭЙ. ЦАХИМ ДАВАЛГААНД НЭГДЭЦГЭЭЕ. ХУЖАА НАР ХИЛ ХААСАН БАЙХАД Ч ХИЛ НЭВТЭРЧ БАЙНА, МАНАЙХААС ЯВДАГГҮЙ ТЭД ОХИДЫГ МИНЬ БУЗАРЛАЖ ГАЗРЫГ МИНЬ УХАЖ БАЙНА. КОВИД ТАРААСАН ӨМХИЙ ХУЖАА НАРЫГ ХӨӨХИЙГ ДЭМЖИЖ БАЙНА УУ? ДЭМЖИЖ БАЙВАЛ ЛАЙК, ШЭЙР ХИЙГЭЭРЭЙ, ТИЙМ ГЭЖ КОММЕНТ БИЧЭЭРЭЙ. ЦАХИМ ДАВАЛГААНД НЭГДЭЦГЭЭЕ. ХУЖАА НАР ХИЛ ХААСАН БАЙХАД Ч ХИЛ НЭВТЭРЧ БАЙНА, МАНАЙХААС ЯВДАГГҮЙ ТЭД ОХИДЫГ МИНЬ БУЗАРЛАЖ ГАЗРЫГ МИНЬ УХАЖ БАЙНА. КОВИД ТАРААСАН ӨМХИЙ ХУЖАА НАРЫГ ХӨӨХИЙГ ДЭМЖИЖ БАЙНА УУ? ДЭМЖИЖ БАЙВАЛ ЛАЙК, ШЭЙР ХИЙГЭЭРЭЙ, ТИЙМ ГЭЖ КОММЕНТ БИЧЭЭРЭЙ. ЦАХИМ ДАВАЛГААНД НЭГДЭЦГЭЭЕ. ХУЖАА НАР ХИЛ ХААСАН БАЙХАД Ч ХИЛ НЭВТЭРЧ БАЙНА, МАНАЙХААС ЯВДАГГҮЙ ТЭД ОХИДЫГ МИНЬ БУЗАРЛАЖ ГАЗРЫГ МИНЬ УХАЖ БАЙНА. КОВИД ТАРААСАН ӨМХИЙ ХУЖАА НАРЫГ ХӨӨХИЙГ ДЭМЖИЖ БАЙНА УУ? ДЭМЖИЖ БАЙВАЛ ЛАЙК, ШЭЙР ХИЙГЭЭРЭЙ, ТИЙМ ГЭЖ КОММЕНТ БИЧЭЭРЭЙ.
